6В10401 – «фармация» білім беру бағдарламасы бойынша «Астана медициналық университеті» КЕАҚ 5-курс студенттерінің академиялық ұтқырлық шеңберіндегі «дәрілік заттардың сапасын бақылау және стандарттау» өндірістік тәжірибесі

 

«Дәрілік заттардың сапасын бақылау және стандарттау» өндірістік тәжірибесі Фармацевтикалық химия бойынша тәжірибелік материалды меңгерудің ерекше бөлімдерінің бірі болып табылады, ол фармацевтикалық нарықта жұмыс істейтін маманның кәсіби білімін, дағдыларын қалыптастырады, сонымен қатар студенттерді практикалық базаларда практикалық оқытудан тұратын оқу процесін ұйымдастырудың бір түрі болып табылады.

Өндірістік практика бағдарламасы студенттерде дәрілік заттардың сапасын бақылау саласындағы кәсіби міндеттерді шешуге қажетті аналитикалық ойлауды қалыптастыруды және сапа стандарттары мен басқа да нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес дәрілік заттарды стандарттау бойынша практикалық дағдыларды меңгеруді көздейді.

Академиялық ұтқырлық шеңберінде С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің 04.04.2024 жылғы № 726 бұйрығына сәйкес, 2024 жылдың 13 мамыры мен 28 мамыры аралығында Астана медицина университетінің 6В10401 – «Фармация» мамандығының 5 курс студенттері үшін фармацевтикалық және токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасында «Дәрілік заттардың сапасын бақылау және стандарттау» тәжірибелік оқу бағдарламасы жүзеге асырылуда.

Өндірістік практиканың мақсаты: дәрілік заттардың сапасын бақылау және стандарттау бойынша теориялық және практикалық курстарда алған тәжірибелік дағдыларды бекіту.

«Дәрілік заттардың сапасын бақылау және стандарттау» өндірістік тәжірибенің ұзақтығы – 3 кредит, жалпы сағат саны – 90.

С.Ж. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ-дың фармацевтикалық және токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамымен және АМУ студенттерімен алғашқы кездесу Concordia залында өтті: кафедра меңгерушісі м.а. Ахелова А.Л., кафедра профессоры Саякова Г.М., кафедрасының профессоры м.а. Бошкаева А.К. қатысты.

Астана медицина университетінен өкілі ретінде фармацевтикалық пәндер кафедрасының экономика магистрі Сәуле Мәкенқызы Қилыбасова болды.

Кафедра отырысына Фармация мектебінің деканы, фармацевтика ғылымдарының докторы, профессор Сакипова З.Б қатысты.

Астана медицина университетінің (АМУ) фармацевтикалық және токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасында студенттермен кездесудің бірінші күні фарм.ғ.д., кафедра профессоры м.а. Бошкаева А.К. өндірістік тәжірибе жоспарын ұйымдастыру және орындау туралы түсіндірді.

Фармацевтикалық және токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасында Бошкаева А.К., Масакбаев А.Д., Пушкарская Н.С. жетекшілігімен өндірістік тәжірибе бағдарламасының бекітілген тақырыптары бойынша жоспарлы жұмыстар жүргізіледі:

1 Дәрілік заттардың сапасын бақылау және стандарттау міндеттерін орындау үшін міндеттерімен, жұмыстарды орындау тәртібімен, жұмыс орнын ұйымдастыру және техникалық жарақтандырумен таныстыру.
2 Дәрілік заттарды физикалық, химиялық және физика-химиялық талдаудың жалпы фармакопеялық әдістерін меңгеру.
3 Дәрілік заттардың сапа көрсеткіштерін анықтау: ерігіштігі.
4 Дәрілік заттардың сапа көрсеткіштерін анықтау: мөлдірлігі, түсі.
5 Дәрілік заттардың сапа көрсеткіштерін анықтау: қышқылдық пен сілтілік; рН.
6 Тазалық сынақтары және рұқсат етілген қоспалардың шектері: рұқсат етілген және рұқсат етілмейтін қоспаларды анықтау.
7 Дәрілік заттардың сапа көрсеткіштерін анықтау: жалпы күл.
8 Дәрілік заттардың сапа көрсеткіштерін анықтау: құрғақ қалдық, кептіру кезінде салмақ жоғалту.
9 Дәрілік заттардың сапа көрсеткіштерін анықтау: тығыздығы.
10 Дәрілік заттардың сапа көрсеткіштерін анықтау: балқу температурасы, қайнау температурасы.
11 Физика-химиялық талдау әдістерімен дәрілік заттарды талдау:

  • спектрдің ультракүлгін және көрінетін аймақтарындағы фотометрия;
  • хроматография (жұқа қабатты хроматография, жоғары эффективті сұйықтық хроматография және т.б.);
  • поляриметрия, рефрактометрия, потенциометрия.
12 Дәрілік заттардың фармакопеялық талдауын жүргізу. Есеп шығару.

«Дәрілік заттарды стандарттаудың негізгі принциптері» тақырыбындағы біліктілікті арттыру шеңберінде Астана медицина университетінің мамандары үшін Фармация мектебінің деканы ұйымдастыруымен, профессор, фармацевтика ғылымдарының докторы, ЕАЭО Фармакопея комитетінің төрайымы Төлегенова А.У. дәрістер курсын оқыды.

Тәжірибе базаларына экскурсиялар ұйымдастырылды: Химия және фармакогнозияның ғылыми-практикалық бақылау және аналитикалық зертханасы (С.Ж. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ); Ботаника және фитоинтродукция институты; «Келун-Казфарм» ЖШС; «Фитолеум» ЖШС; Алматы техникалық университетінің тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі ғылыми-зерттеу институты. С.Ж. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ мұражайында, С.Ж. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ анатомиялық мұражайы.

Осылайша, «Астана медицина университеті» КЕАҚ 5 курс студенттері үшін академиялық ұтқырлық шеңберінде жүзеге асырылатын «Дәрілік заттардың сапасын бақылау және стандарттау» өндірістік практикасы (6В10401 – «Фармация» білім беру бағдарламасы бойынша) Қазақстандағы жоғары оқу орындары арасында: С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті және Астана медицина университеті білім мен тәжірибенің интеграциясын қамтамасыз етеді.